Η ψυχοθεραπεία παιδιών διαφέρει από εκείνη των ενηλίκων, ως προς τον τρόπο διεξαγωγής τους.

Η θεραπευτική διαδικασία με ενήλικες βασίζεται στον διάλογο, στην ενεργητική ακρόαση. Αυτό θα ήταν δύσκολο να συμβεί, για πολύ ώρα με μικρά παιδιά, καθώς οι συζητήσεις τους, ακόμη κι αν έχουν αναπτύξει ένα πλήρες λεξιλόγιο, ενδέχεται να είναι σύντομες, να αποσπαστεί εύκολα η προσοχή τους, να αλλάξουν θέμα, να ψάχνουν παιχνίδια στον χώρο.
Στην ψυχοθεραπεία παιδιών το βασικό εργαλείο είναι το παιχνίδι που, ούτως ή άλλως, είναι η “γλώσσα” των μικρών παιδιών και το κύριο μέσω έκφασης, ανάπτυξης και πειραματισμού τους.

Κύριο συστατικό και εδώ είναι η δημιουργία μιας αυθεντικής σχέσης και ενός ασφαλούς πλαισίου, στο οποίο το παιδί θα νιώσει άνετα να εκφράσει και να μοιραστεί σκέψεις και συναισθήματα με όποιον τρόπο το ίδιο θεωρεί πιο ταιριαστό.

Ο θεραπευτής, συμμετέχει ενεργά στη διαδικασία και προτρέπει το παιδί σε δημιουργικές δραστηριότητες, όπως συμβολικό παιχνίδι (κουκλοθέατρο με γαντόκουκλες και δαχτυλόκουκλες, διάφορα παιχνίδια, ζωάκια κ.ά), ζωγραφική, αφήγηση και συζήτηση παραμυθιών, δημιουργία ιστοριών μέσα από τη φαντασία, παιχνίδια ρόλων. Το παιδί νιώθει ελέυθερο να κινηθεί στον χώρο και να επιλέξει μαζί με τον θεραπευτή τα υλικά που θα χρησιμοποιήσουν για τις δραστηριότητές τους (πλαστελίνες, βιβλία, κόλλες χαρτιών, χαρτί μέτρου, μαρκαδόροι, κηρομπογιές, κιμωλίες για μαυροπίνακα, κούκλες, διάφορα παιχνίδια).

Επομένως, η θεραπεία παιδιών περιλαμβάνει μια μίξη συζήτησης και θεραπευτικού παιχνιδιού, με στόχο την έκφραση του συναισθήματος και των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν, την κατανόηση και αποδοχή του εαυτού, την ανάπτυξη και ενίσχυση ατομικών και επικοινωνιακών δεξιοτήτων, την ενδυνάμωση της αυτοπεποίθησης και πολλά ακόμη.

Κατά την ψυχοθεραπεία παιδιών, για την καλύτερη ανταπόκριση του παιδιού και συνεπώς, ολόκληρης της οικογένειας, απαραίτητη κρίνεται η παράλληλη ψυχοθεραπευτική ή συμβουλευτική υποστήριξη των γονέων.